Terapia afazji
Terapia afazji
Mowa człowieka warunkowana jest trzema mechanizmami – biologicznym, psychicznym i społecznym. W przypadku uszkodzenia mózgu (mechanizm biologiczny), pozostałe funkcje zostają zaburzone – m.in. mowa. Jednym z zaburzeń procesu komunikowania się jest afazja. Na skutek uszkodzenia OUN (np. po wylewie lub po wypadku, np. komunikacyjnym), może dojść do zaburzenia czynności neurofizjologicznych, a w konsekwencji do afazji.
Afazja ruchowa
Afazja ruchowa, zwana afazją motoryczną, afazją ekspresyjną lub afazją Broca (afazją Broki – afemią), związana jest z wystąpieniem ostrych zaburzeń krążenia ośrodkowego układu nerwowego, w wyniku którego dochodzi do uszkodzenia ośrodka ruchowego mowy, zwanego również ośrodkiem Broca.
W wyniku tak powstałego zaburzenia, Pacjent przejawia trudności w nadawaniu mowy, które zależnie od stopnia uszkodzenia kory wywołują różne postaci kliniczne:
- całkowitą niemotę – brak możliwości posługiwania się mową;
- posługiwanie się względnie długimi okresami zdaniowymi;
- zniekształcanie wyrazów, form gramatycznych;
- monofazję – posługiwanie się poprzez powtarzanie jednego słowa lub sylaby.
- Pacjent z afazją ruchową (motoryczną) widząc określony przedmiot:
- wie, co to za przedmiot;
- wie, do czego służy przedmiot;
- ma problem z poprawnym nazwaniem przedmiotu,
- powtórzeniem słowa lub wypowiedzeniem tego słowa (pojawienie się monosylab, innego słowa, przekręconej nazwy przedmiotu).
Afazja czuciowa
Afazja czuciowa, zwana również afazją sensoryczną, afazją impresyjną, afazją recepcyjną, afazją odbiorczą lub (najczęściej) afazją Wernickego, to jedna z najczęściej występujących form afazji korowej. Zaburzenie mowy w tym typie afazji związane jest z uszkodzeniem czuciowego ośrodka mowy (ośrodka Wernickego), w wyniku czego u Pacjenta dochodzi do całkowitego lub częściowego rozumienia mowy.
Charakterystycznymi objawami afazji czuciowej są m.in.:
- zniekształcona przez parafazje wielomówność;
- agramatyzm – afatyczne zaburzenia, np. w postaci wypowiadania słów w ich niewłaściwej formie gramatycznej (nieprawidłowe użycie zdań, wyrazów, głosek);
- używanie neologizmów;
- sałatka słowna;
- mowa alogiczna z zaburzoną składnią.
Chory z afazją czuciową (sensoryczną) widząc określony przedmiot:
- może wiedzieć/nie wiedzieć czym jest;
- może wiedzieć/nie wiedzieć do czego służy;
- nie może nazwać przedmiotu, lecz może poprawnie wypowiedzieć lub powtórzyć nazwę przedmiotu.terystycznych dla afazji czuciowej i afazji ruchowej objawów. Ten typ afazji uszkadza oba ośrodki korowe odpowiadające za prawidłowo realizowane elementy mowy.
Afazja mieszana (czuciowo-ruchowa)
Afazja mieszana, zwana afazją czuciowo-ruchową, odnosi się do współwystępowania charakterystycznych dla afazji czuciowej i afazji ruchowej objawów. Ten typ afazji uszkadza oba ośrodki korowe odpowiadające za prawidłowo realizowane elementy mowy.
Afazja nominalna
Afazja nominalna, zwana afazją amnestyczną lub anomią, pojawia się często u osób po udarowym uszkodzeniu kory mózgu. Ten typ afazji utrudnia Pacjentom nazywanie przedmiotów lub funkcji określonych przedmiotów, przy jednoczesnej świadomości nazwy przedmiotu. Chory, który nie potrafi nazwać określonej rzeczy, może posługiwać się opisem funkcjonalnym przedmiotu.
Afazja całkowita
Afazja całkowita, zwana również afazją globalną, wiąże się ze znacznym upośledzeniem ekspresyjnym i odbiorczym ośrodka mowy – rozumieniem i produkowaniem mowy. U chorego dochodzi do rozległego uszkodzenia mózgu w wyniku niedotlenienia wielu obszarów (łącznie z okolicą Broca i Wernickego). Afazja całkowita to głębokie zaburzenie językowe, charakteryzujące się m.in.:
- deficytem rozumienia i ograniczeniem rozumienia pojedynczych słów, zwrotów czy fraz;
- – zaburzeniem mowy spontanicznej;
- zniesieniem nazywania i powtarzania;
- komunikowaniem się za pomocą pojedynczych słów czy głosek.